ĐÌNH HƯƠNG HIỀN CẨM PHÔ

Đình làng ngày xưa là nơi phụng thờ tín ngưỡng dân gian thường kiêm luôn trụ sở hành chính của địa phương mình. Việc xây dựng đình làng là việc hệ trọng vì chính nơi đây thể hiện phong hóa của một vùng miền, là niềm tự hào của cả cộng đồng dân cư. Nhưng không hiểu vì duyên do gì mà đình làng Cẩm Phô lại đổi tên thành đình Hương Hiền Cẩm Phô.

Hoành phi nơi phương đình (nhà vuông trước tiền đình) ghi:

HƯƠNG HIỀN TỪ

Thành Thái Đinh Dậu niên hạ. Bổn xã đồng tạo

ĐỀN THỜ HƯƠNG HIỀN

Thành Thái, mùa hạ năm Đinh Dậu 1897. Xã ta cùng tạo

Tam quan đình ghi: HƯƠNG HIỀN CẨM PHÔ

Hai câu liễn viết:

Cẩm tú giang sơn, khai khẩn khai cơ thiên tải tại

Phô trương công đức, phi thừa phi hiển vạn niên xuân.

Từ thế kỷ XVIII hay trước nữa, người dân Cẩm Phô đã xây đình làng Cẩm Phô để xác định xã hiệu và địa giới làng mình. Đình được khởi tạo từ năm nào thì chưa biết nhưng đến năm 1818 được trùng tu tại địa điểm: 52 Nguyễn Thị Minh Khai (Duy Tân cũ) thành phố Hội An. Đến năm 1903 lại thêm một lần trùng tu. 

Tất nhiên, để tồn tại đến ngày nay, đình phải trải qua nhiều lần trùng tu. Tiếc thay những lần trùng tu khác không ghi văn bản lưu lại như tiền nhân đã từng thực hiện.

Xà cò màu đỏ ghi: Gia Long thập thất niên tuế thứ Mậu Dần. Cẩm Phô xã viên quan, hương lão, viên chức, đẳng đồng trùng tạo. (Gia Long năm thứ 17 Mậu Dần 1818. Viên quan, hương lão, viên chức xã Cẩm Phô đồng trùng tạo).

Trùng tạo; dựng xây một lần nữa!

Xà cò màu vàng ghi: Thành Thái, thập ngũ niên, tuế thứ Quý Mão niên, Kỷ Mùi nguyệt, cát nhật quyên. Cẩm Phô xã, bổn xã đẳng đồng cải tạo. (Thành Thái thứ mười lăm, năm Quý Mão 1903, tháng sáu, ngày tốt. Các cấp xã Cẩm Phô ta đồng cải tạo).

Tuy nhiên, trong đình còn một bức cổ hoành có thể được phụng cúng từ năm 1739. Xin được hầu chuyện giải thích cùng chư huynh trong bài "LONG PHI".

 Khuôn xã tắc

Long Phi tuế thứ Kỷ Mùi mạnh đông cát nhật kính lập

Phò giúp đất nước

Long Phi năm Kỷ Mùi (1739), tháng mười, ngày tốt kính lập

Cũng nên nhắc lại, trước đây, trên cùng con đường cách đình Hương Hiền Cẩm Phô chừng 150 mét về hướng đông đã từng tồn tại ngôi đình Tiền Hiền Cẩm Phô. Khoảng năm 1960, đình Tiền Hiền hư hỏng hoàn toàn, các vị bô lão thỉnh chuyển linh vị về đình Hương Hiền phối tế. Việc hợp nhất thờ tiền hậu hiền trong đình cũng là việc làm nhất quán, hợp lý. Hiện tại, nội thất đình chỉ có thần vị Tiền, Hậu hiền mà không có bài vị các thần khác.

Thần chủ "TIỀN HIỀN LIỆT VỊ"

TẢ BAN HẬU HIỀN LIỆT VỊ

HỮU BAN HẬU HIỀN LIỆT VỊ

Mỗi năm hai lần, dân làng Cẩm Phô tổ chức xuân kỳ thu tế vào 16 tháng giêng và 16 tháng 8 âm lịch.

Xưa, trước đình là bến sông, dẫn ra sông là con đường hẹp ngoằn ngoèo lầy lội, ven đường cũng như trước và trong sân đình có nhiều cây râm bóng mát. Chừ bức tranh quê đã khép nhường chỗ cho khu thị dân mới nhưng vùng đất trũng còn đây, cây đa sân đình còn đó dù vắng bóng từng lớp người lam lũ ngày nào nghỉ chân trở gánh. Tất cả chỉ là những chứng cứ vô ngôn.