MIẾU ÂM HỒN TÍN NGHĨA (ĐÌNH TÍN NGHĨA)

Trước khi quy tụ về Hội An lập nghiệp, người Minh Hương khi mới qua tản mát nhiều nơi trên đất Quảng.

Kinh nghiệm khi đi thăm các làng Tàu sống ngoại vi thành phố Buôn Ma Thuột, hiểu rằng nếu là nông dân, họ chọn vùng đất mầu mở gần khe suối. Nếu là ngư dân, họ chọn gần sông rạch, Nếu là thương nhân hoặc thợ thuyền, họ tìm đến nơi thị tứ. Người Minh Hương Hội An (sau này) cũng vậy, họ từng có mặt ở Trà My, Tiên Phước, Tam Kỳ, Thăng Bình, Điện Bàn, Hội An và vùng phụ cận Hội An như Trường Lệ, Bàu Ốc, Trảng Kèo kể cả Cẩm Sa.

Tiền đường đình Tín Nghĩa

Thời gian sau, nhận thấy Hội An là nơi có nhiều cơ hội làm ăn, họ tiến hành thêm một lần di cư nhỏ nữa nhưng trước tiên họ quy tụ tại vùng đất Thanh Hà tiếp giáp Hội An.

Cuộc chuyển dời này có kẻ đi, người ở. Để tiện việc liên lạc thông tin trong giềng mối của cộng đồng mình, người Minh Hương thống nhất đặt đơn vị địa-dân cư theo từng vùng gọi là Lân (鄰) tại mọi miền có đồng hương không chịu dịch chuyển hoặc tại những nơi vừa mới đến. Có vùng có một lân, có vùng nhiều hơn tùy theo gốc tích xuất xứ và số dân hiện cư trên đất đó.

Về đến Hội An, trong một lân lại có nhiều hộ dân sống gần nhau cùng làm một hoặc vài nghề, dịch vụ chuyên biệt, nhóm người này được gọi là cùng một Phổ (普). Phổ TÍN NGHĨA là phổ tập hợp cư dân nằm cận chợ Hội An về phía bắc.

Khi công cuộc làm ăn đã ổn định và bước đầu phát triển khả quan, người thuộc phổ Tín Nghĩa cũng đặt vấn đề hướng vọng tâm linh.

Vì thổ ngơi của họ trước đây là nơi hoang vắng chưa có đường đi. Vì xung quanh vùng này đã có nhiều đình làng, miếu xóm nên họ đã chọn thờ cô hồn vừa phù hợp tín ngưỡng nhân gian vừa để âm linh... “nửa xin quang quế dự phần lai hương”.

Phổ Tín Nghĩa lập đình riêng chọn tên là TÍN NGHĨA, chọn thần chủ để phụng tự là Âm Hồn, được dựng lên từ năm 1906.

Xà cò gian giữa tiền đường ghi:

成 泰 拾 捌 年 歲 次 丙 午, 六 月, 初 捌 日 己 卯 牌

明 鄉 社, 信 義 普 恭 造

(Thành Thái thập bát niên tuế thứ Bính Ngọ, lục nguyệt, sơ bát nhật Kỹ Mão bài)

(Minh Hương xã, Tín Nghĩa Phổ cung tạo)

Thành Thái năm thứ 18 Bính Ngọ (1906),Tháng 6 ngày 8 giờ kỹ mão.

Phổ Tín Nghĩa xã Minh Hương đồng dựng

Mộc bài kiêm hoành lương gian giữa tiền đường

Đình Tín Nghĩa có tam quan, tiền đường, hậu tẩm, có sân trước sân sau. Nhưng rồi thiếu người trông coi nên thời thuộc Pháp, sân sau thành nơi chứa phế phẩm của đồn Lê Dương Pháp và sân trước dân cư chiếm một phần để làm nhà

Tam quan đình Tín Nghĩa Hội An

Bên trái: NGHĨA HỢP - Chính giữa: TÍN NGHĨA TỪ - Bên phải: TÍN GIAO

(Đình, nguyên thủy rộng từ mép ảnh bên trái đến mốc giới Minh Hương.)

Hai bên tiền đường có hai bia đá ghi công đức của người trong phổ cũng như ngoài phổ, từ viên quan, hương chức đến người dân. Lại còn ghi:

"Ấp đông xã Minh Hương có đền thờ mới. Phổ Tín Nghĩa phụng cúng âm linh tại đây."

(Minh Hương xã, Đông ấp hữu tân từ tại yên. Tín Nghĩa phổ phụng âm linh dã.)

Gian chính tiền đường thờ bài vị:

QUÝ HIỂN ÂM HỒN LIỆT VỊ

Hoành phi gian trái: TRỬ TINH DỤC TÚ (Giữ tinh thần nuôi điều tốt đẹp)

Hoành phi gian phải:

LINH SẢNG BẰNG Y - Duy Tân ngũ niên, trung thu cát 1911

(Linh hồn sáng rõ có nơi nương nhờ)

Gian nhà hậu tẩm phía sau thành nơi hoang phế.

Ngày xuân rót chén rượu thờ hướng mời những vong hồn cô đơn nương theo trăng đêm cùng về dự hưởng.

NHẤT TÔN TỬU HƯỚNG XUÂN THIÊN SÁI

VẠN CỔ HỒN TÙY NGUYỆT DẠ QUY.