ÔNG... TỨ CÂU

Từ Phú Chiêm đi thêm khoảng 10 km về hướng bắc sẽ đến làng Tứ Câu.

Nơi này cách đây hơn 100 năm một người đã làm rạng danh cho làng mình một cách khó tin.

Đường vào làng Tứ Câu

Xuất thân từ gia đình nghèo khó lại bị tật ở lưỡi. Lập sự nghiệp với một người như vậy thật quá gian nan.

Đến tuổi thanh niên ông âm thầm đăng lính.

Dưới đây là lời kể của ông Huỳnh Đình Đức năm nay tuổi 83 kể về ông nội bác của mình.

Ông Huỳnh Đình Đức

Ngày ông tôi ra đi, không danh, không lợi, không chữ nghĩa.

Ngày về, ông tôi có bổng lộc của vua, có danh phận với làng nước và một bụng... đầy chữ nghĩa.

Cái vốn liếng để ông tôi tiến thân là sự ngay thẳng không gì lay chuyển.

Từ tốt trơn ông tôi được thăng lần đầu hàm Tòng Cữu Phẩm. Ông kể - Ta bắt đầu học chữ từ đây.

Sự ngay thẳng của ông dần đến tai vua. Được dưới thần phục, trên yêu quý, đường hoạn lộ hanh thông. Năm tuổi ngoại ngũ tuần, ông cáo lão về quê. Lúc đó ông đã là Tứ Phẩm triều đình.

Đây là hàm rất lớn, tính theo đàng binh nghiệp, cấp ông tương đương với tư lệnh quân đoàn-quân khu. Thời đó chỉ vợ của các quan từ tứ phẩm trở lên mới được gọi là Mệnh phụ phu nhân.

Nhà thờ tộc Huỳnh ở Tứ Câu

Sau khi về hưu gặp lúc làng chọn bầu lý trưởng, bô lão trong làng xin ý kiến ông. Ông có nói:

Họ Huỳnh nhà tôi cũng gọi là có chút đỉnh chung. Tộc Võ làng này phúc dày nên lộc không kể xiết (ông Võ Ngọc Chỉnh lúc đó là chánh tổng ở phủ Điện Bàn). Nên chọn họ Nguyễn vì chịu khó chăm con ăn học nên người (Đời thứ hai làm lý trưởng là ông Nguyễn Thùy tục gọi Cữu Thùy).

Người đã đạt đến hàm Tứ Phẩm làm rạng danh cho làng, chính ông tên: Huỳnh Câu Dư

(黄 駒 璵)

Sau đó làng đệ trình lên vua xin lấy bậc phẩm hàm và chữ đệm tên ông để đặt tên làng:

LÀNG TỨ CÂU